Ontdek je stad: St. Elisabeth Gasthuys 

11-12-2019

Iedere tweede woensdag van de maand krijgen de buurtgasten gelegenheid om een kijkje te nemen in een bijzonder pand in de binnenstad.  Voor 11 december a.s. staat een bezoek gepland aan één van de oudste muurhuizen, het eerste St. Elisabeth Gasthuis op Muurhuizen 33. Het behoort met name vanwege de uitgebouwde hoog opgaande traptoren tot de meest schilderachtige en vaak gefotografeerde muurhuizen.

28 mei 1559 was een bijzondere dag. De leden van de broederschap van de Heilige Drievuldigheid in Amersfoort waren bijeen. De leden hadden een eigen altaar in de St. Joriskerk. Die werd 'het altaar der weduwen' genoemd. Veel broeders hadden hun vrouw verloren. Dus besloten ze op deze zomerse dag halverwege de zestiende eeuw een liefdadige instelling op te richten met als doel de arme zieken, of beter gezegd zieke armen van de stad te verzorgen.

De instelling werd geleid door een weduwe, samen met een 'jonefrou' uit de Broederschap. De twee werden moeders genoemd. Zij moesten aan drie eisen voldoen: van onbesproken gedrag zijn, trouw en rijk genoeg om de zieken te verzorgen. De pastoor en kapelaan van de St. Joriskerk hielpen de twee.

Gegadigden moesten echt arm en ziek zijn. Het contrast tussen rijk en arm was in de zestiende eeuw schrijnend, dus armen waren snel te vinden. Aanvankelijk bezochten de moeders de zieke armen om niet alleen eten en drinken uit te delen, maar ook beddengoed en stof om kleren te maken.

In 1577 werd het werk van de moeders officieel erkend door het stadsbestuur van Amersfoort. Vierhonderd jaar later vierde het St. Elisabeth Ziekenhuis vierhonderd jaar ziekenzorg in Amersfoort. De stichting van de moeders was vernoemd naar de heilige Elisabeth van Hongarije, ook wel Elisabeth van Thüringen genaamd. Zij leefde een kort leven als de dochter van koning Andreas van Hongarije, van 1207 tot 1231. Ze was onzelfzuchtig en haar toewijding aan de zieke armen was groot. Ze bouwde in haar korte leven verschillende ziekenhuizen.

In 1578 werd een huis aan de Muurhuizen aangekocht, nu nummer 33. Daarin woonden 'een eerlijke goed paar volk'. Zij werden binnenmoeder en binnenvader genoemd en droegen zorg voor de daar opgenomen zieke armen. De opname in het Sint Elisabeth's Gast- of Ziekenhuis gebeurde alleen in uiterste nood. Alleen als de zieke zo arm was dat hij thuis niet kon worden verzorgd. Het opnemen in het gasthuis was een daad van gastvrijheid en geschiedde uit liefde voor God.

Het ziekenhuis bleef tot aan de dag van vandaag in Amersfoort. Na de St. Andriestraat en de Ringweg Randenbroek is het ziekenhuis nu gevestigd aan de Maatweg. En de naam is Meander Medisch Centrum. Daarmee is er 440 jaar ziekenzorg in Amersfoort. Op Muurhuizen 33 bleef de gastvrijheid over. 

Het wordt momenteel gebruikt als woonhuis en als vergaderlocatie en de huidige eigenaren zullen ons alles vertellen over hoe het pand in de loop van de eeuwen is verbouwd en veranderd. 


Aanmelden "Ontdek je stad" op 11 december 2019

Kom gezellig een kopje koffie drinken op 11 december a.s. in de buurtkamer, vertrek naar het nabijgelegen Gasthuys is om 11.15 uur. Het bezoek is kosteloos en duurt maximaal 45 minuten. U kunt na afloop een lunchplankje gebruiken in de buurtkamer à € 4,00.